به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، از اصول اخلاقی که در زندگی همه امامان فراوان دیده شده است، مهربانی است. امامی رئوف که در میان اهل بیت (ع) بیش از هرچیز دیگری به مهربانی با دشمنان، غیرمسلمانان، بردگان و افراد فرودستی که در زمانه خود خیلی مورد توجه نبوده اند، شهرت دارد.
شاید بهترین و ساده‌ترین تعریف درباره مهربانی این است که مهربانی به مردم گذرگاهی برای دستیابی به بهشت و مقامی ویژه در پیشگاه خداوند را برای یاری دهنده نوید می‌دهد.
علی ابن موسی الرضا (ع) فرزند امام کاظم (ع) در بین ائمه اطهار معروف‌ترین امام به عالم آل محمد و امام رئوف شهرت دارد.
چرا لقب امام رضا (ع) رضا است؟
سکینه نیک کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه امام رضا (ع) امام هشتم ما مسلمانان هستند می‌افزاید: برترین و مهم‌ترین ویژگی این امام رافت و مهربانی او بود که در متواضع بودن و مردم دوستی ایشان خلاصه می‌گردد.
کارشناس مذهبی ادامه می‌دهد: هر شخصی که برای بازگو کردن مسئله خود در حال حیات به امام رضا (ع) مراجعه می‌کرد حاجت روا می‌شد.
نیک با اشاره به کمک خالصانه امام رئوف به فقرا بیان می‌کند: روزی شخصی برای عرض حاجت به نزد امام رفتند و طلب سکه کردند، امام از میان جمعیت به طوریکه چهره معصوم ایشان دیده نشود از پشت در به آن شخص ۲۰۰ درهم دادند، زمانی که یاران امام پرسیدند چرا اجازه دیدار ندادید فرمودند: ذلت سوال وشرمندگی در صورت محتاج نباید دیده شود، هیچ عملی دوست داشتنی‌تر از مهربانی و همدردی کردن با فقرا نیست.
او بیان اینکه نام امام رئوف علی بن موسی الرضا (ع) است، تصریح می‌کند: لقب ایشان را رضا گذاشتند به دلیل اینکه نه تنها خداوند بلکه دوست و دشمن هم زمانی که با امام رضا نشست و برخواست داشتند خرسند و با رضایت خاطر بر می گشتند.
کارشناس مذهبی تاکید می‌کند: در حال حاظر هر شخصی اعم از مسلمان و غیر مسلمان که به زیارت این امام مهربانی می‌آید حتی اگر حاجت روا هم نشود باز هم از کرم ایشان با خوشحالی و احساس رضایت بر می‌گردد.
نیک با توجه به دوران طلایی امامت امام رضا (ع) اظهار می‌کند: زمانی که پدر ایشان موسی بن جعفر از دنیا رفتند در سال ۱۸۳ هجری قمری ایشان به جای پدر در مدت ۲۰ سال به امامت کردند، و در سال‌های پایانی این امامت مامون عباسی امام را از مدینه به مرو فرا می خواند که به ولایتعهدی تحمیلی معروف است؛ و باعث شناساندن اسلام، تشیع، اهل بیت و علوم اسلامی و قرآنی به نمایندگان اذهاب و ادبیان شد.
او با اشاره لقب دیگر امام رضا (ع) می‌افزاید: لقب دیگر این امام مهربانی به عنوان عالم آل محمد شناخته شده که نشانگر علم ایشان در مناظره‌های ادبیان مختلف در سطح بالایی به منزله ظهور رسیده است.
امام رضا(ع) کانون رأفت و کرامت
مهدی واعظ موسوی کارشناس ارشد مذهبی گفت: همه مفاهیمی که در القاب امامان هستند به مهربانی معروف هستند و در همگی به عنوان نورالواحد یکسان است، اما برای هر کدام از امامان یک دوره‌ای فراهم شده است که در آن یک یا چند صفت آنهازمان زمینه بروز پیدا کرده است.
او با اشاره به زیارت امام رضا (ع) می‌افزاید: همه افرادی که پس از شهادت ایشان به حرم امام مشرف می‌شدند اگرچه هم حاجت روا نمیشد، اما با احساس رضایت و خشنودی باز می‌گشتند.
کارشناس ارشد مذهبی ادامه می‌دهد: علاقه مندانی که شیفته سخنان و کلام‌های زیبا امام رضا (ع) هستند می‌توانند به کتاب تحف العقول مراجعه کنند.
واعظ موسوی با اشاره به روایتی از ساده زیستی و مهربانی امام رضا (ع) بیان می‌کند: در روایات آمده است که امام و جمعی از مردم در حمام حضور داشتند، که مسافری از کوه سرخ نیشابور وارد حمام شد و به امام رضا (ع) فرمود: پشت من را یک کیسه می‌کشی؟ امام فرمود: بله، و بعد رویش را و بعد پشتش را کیسه کشید. پیرمرد مسافر زمانی که تعجب مردم را مشاهده می‌کند می‌گوید: آقا کیست؟ و مردم می‌گویند: ایشان پسر فاطمه زهراست. علی بن موسی الرضا (ع). پیرمرد هنگامی که متوجه شد که این آقا امام رضا (ع) است، می‌خواست برگردد، اما امام فرمود: بشین تا کارم تمام نشود تو را رها نمی‌کنم. می‌دانستم تو از چند فرسخی به عشق دیدن من خواهی آمد به نیشابور، آمدی به این حمام رسیدی گفتی بد است با گرد و غبار چرک بروم پیش حضرت رضا (ع)، اما من خودم پیش تو آمدم.
در اهمیت مهرورزی از منظر امام رضا (ع) همین روایات کافی است که نیمی از عقل را دوستی با مردم و راحت کردن مومن را اسباب راحتی روز قیامت معرفی کرده است. امام رضا (ع) فرمود: دوستی با مردم نصف عقل است.
روایت ضامن آهو
صیادی در بیابانی قصد شکار آهویی می‌کند اما با ممانعت حضرت رضا علیه السلام مواجه می‌شود. ولی چون آهو را صید و حق شرعی خود می‌داند، در شکار آهو مبالغه و پافشاری می‌کند. امام حاضر می‌شود مبلغی بیشتر از بهای آهو، به شکارچی بپردازد تا او آهو را آزاد کند. شکارچی نمی‌پذیرد و آن وقت آهو به زبان می‌آید و سخن گفتن آغاز می‌کند و به عرض امام می‌رساند که من دو بچه شیری دارم که گرسنه‌اند و چشم به‌راه هستند که بروم و شیرشان بدهم و سیرشان کنم.
علت فرارم هم همین است و حالا شما ضمانت مرا نزد این ظالم بفرمایید که اجازه دهد بروم و بچگانم را شیر دهم و برگردم و تسلیم صیاد شوم، امام رضا (ع) هم ضمانت آهو را نزد شکارچی می‌فرماید و خود را به صورت گروگانی در تحت تسلط شکارچی قرار می‌دهد. آهو می‌رود و به‌سرعت با آهوبچگان باز می‌گردد و خود را تسلیم شکارچی می‌کند.
شکارچی که این وفای به عهد را می‌بیند، منقلب می‌گردد و آن گاه متوجه می‌شود که گروگان او، حضرت علی بن موسی الرضا است. فورا آهو را آزاد می‌کند و خود را به دست و پای حضرت می‌اندازد و عذر می‌خواهد و پوزش می‌طلبد.
شهادت غریبانه آقای مهربانی
در نحوه به شهادت رسیدن امام نقل شده است که مأمون به یکی از خدمتکاران خویش دستور داده بود تا ناخن‌های دستش را بلند نگه دارد و بعد به او دستور داد تا دست خود را به زهر مخصوصی آلوده کند و در بین ناخن‌هایش زهر قرار دهد و اناری را با دستان زهرآلودش دانه کند و او دستور مأمون را اجابت کرد. مأمون انار زهرآلوده را خدمت حضرت گذارد و اصرار کرد که امام ازآن انار تناول کنند. اما حضرت از خوردن امتناع فرمودند و مأمون اصرار کرد تا جایی که حضرت را تهدید به مرگ نمود و حضرت به جبر، قدری از آن انار مسموم تناول فرمودند. بعد از گذشت چند ساعت، زهر اثر کرد و حال حضرت دگرگون گردید و صبح روز بعد در سحرگاه روز ۲۹ صفر سال ۲۰۳ هجری قمری امام رضا (ع) به شهادت رسیدند.
دفن شبانه و مظلومانه امام رضا (ع)
مردم و دوستداران امام رضا (ع) وقتی که خبر شهادت حضرت را شنیدند ازدحام کردند و گفتند که مأمون با نیرنگ امام رضا (ع) را کشته است. مأمون شخصی را نزد مردم فرستاد و گفت تشییع جنازه به فرصتی دیگر موکول شده است. مأمون از ترس این که آشوبی برپا شود مردم را با این ترفند متفرق کرد و دستور داد جنازه امام رضا(ع) را شبانه غسل دهند و در کنار قبر پدر خود هارون الرشید، در منزل حمید بن قحطبه در روستای سناباد به خاک بسپرند بعد ها آن مکان که به مشهد الرضا (ع) شهرت یافت (یعنی محل شهادت امام رضا (ع)، بتدریج در طول سالیان محل زیارت و سپس تجمع شیعیان گردید، و به گونه ای وسعت یافت که روستای سناباد در داخل مشهد قرار گرفت.
حاجتت را بگویی یا نگویی مهم نیست.
سلام که بدهی، حس می‌کنی آنجا وطن توست.
تنها کافی است بگویی اَلسَّلٰامُ عَلَیک یٰا عَلِی ابْنَ مُوسَی الرِّضٰا الْمُرْتَضٰی
شهادت آن روح بزرگ الهی را به پیروان راستین اهل بیت تسلیت می‌گوییم.
امروزه جامعه اسلامی می‌تواند با الهام از راه و روش ایشان، به سر منزل مقصود رهنمون و از بار مشکلات و مسائل اجتماع کاسته شود.
گزارشگر:الهه دادفر
نظر شما